طراحی و تبیین الگوی هویت در قضاوت حسابرسی

وظیفه حسابرسان به عنوان شاغلین یک حرفه تخصصی، اظهارنظر درباره صورتهای مالی است، که این امر مستلزم بیطرفی حسابرس در قضاوت می‌باشد. از طرفی، هویت‌های مهم و مجزایی در محیط حسابرسی هستند که تأثیرات متفاوتی بر قضاوت حسابرس مستقل دارند که یکی از این هویت‌ها، هویت حرفه‌ای می‌باشد که باعث تقویت بیطرفی حسابرسان می-شود. از این‌رو هدف اصلی این پژوهش، طراحی الگوی هویت در قضاوت حسابرسی از طریق روش آمیخته اکتشافی است. رویکرد بخش کیفی، مبتنی بر نظریه داده‌بنیاد است. ابزار گردآوری اطلاعات، مصاحبه نیمه‌ساخت یافته با 16 نفر از شرکای مؤسسات حسابرسی، مدیران جامعه حسابداران رسمی ایران و مدیران سازمان بورس و اوراق بهادار که با روش نمونه‌گیری گلوله برفی انتخاب شدند و روش تجزیه و تحلیل اطلاعات تحلیل محتوا بود. مقوله محوری هویت در قضاوت حسابرسی است که در چهار بعد ویژگی‌های فردی، دانش، مهارت و تجربه و ویژگی‌های مؤسسه حسابرسی، تحلیل و با توجه به شرایط علّی، شرایط زمینه‌ای، شرایط میانجی، راهبردها و پیامدها تدوین و مدل نهایی ارائه شد. در بخش کمّی، فرضیه‌های تحقیق تدوین و برای آزمون آنها پرسشنامه‌ای طراحی و اطلاعات توسط 194 نفر از حسابرسانی که در بخش کیفی مشارکت نداشتند، گردآوری و آزمون فرضیه‌ها با روش‌ معادلات ساختاری و با استفاده از نرم افزار PLS صورت پذیرفت. نتایج مرحله کمّی نشان داد که شرایط محیطی بر هویت در قضاوت حسابرسی و برجستگی و قدرت هویت حرفه-ای تاثیرگذار است. همچنین هویت در قضاوت حسابرسی بر برجستگی و قدرت هویت حرفه‌ای تأثیرگذار است. در نهایت، برجستگی و قدرت هویت حرفه‌ای بر ارتقای سطح کیفی حسابرسی و پیامدهای کلان و ملی در حوزه حسابرسی تأثیرگذار می‌باشد.